To ροκφόρ θα δηλητηριάσει την Ευρώπη ;

standard_poors_0320Και να που έφτασε κι η ώρα των προαναγγελθεισών ευρωπαϊκών υποβαθμίσεων… Οι φήμες άρχισαν να κυκλοφορούν από το μεσημέρι της περασμένης Παρασκευής, αλλά οι επίσημες ανακοινώσεις έγιναν ως είθισται αργά το βράδυ – μετά το κλείσιμο της Wall Street. Ο οίκος αξιολόγησης Standard & Poors προχώρησε, όπως είχε από το Δεκέμβριο προαναγγείλει,  στην υποβάθμιση 9 ευρωπαϊκών κρατών. Η Γαλλία και η Αυστρία υποβαθμίστηκαν κατά μία βαθμίδα χάνοντας την ανώτατη πιστοληπτική τους αξιολόγηση, η Ιταλία, η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Κύπρος κατά δύο και η Μάλτα, η Σλοβακία και η Σλοβενία κατά μία.
Την άριστη πιστοληπτική αξιολόγηση διατήρησαν η Γερμανία, η Ολλανδία, το Λουξεμβούργο και η Φιλανδία. Το αιτιολογικό της υποβάθμισης παρέπεμπε στην ανεπάρκεια των αποφάσεων των Ευρωπαίων ηγετών να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις και τους συστημικούς κινδύνους της Ευρωζώνης καθώς και στην παγίδευση της Ευρώπης μέσα σε έναν φαύλο κύκλο λιτότητας που – μειώνοντας διαρκώς τη ζήτηση – τροφοδοτεί την ύφεση και τον νέο εκτροχιασμό των δημόσιων οικονομικών… Δηλαδή γνωστά πράγματα…
Κι όλα αυτά τι σημαίνουν, αναρωτιέται κανείς. Πόσο μεγάλη διαφορά θα κάνουν από αύριο; Μάλλον όχι μεγάλη – τουλάχιστον αυτή είναι και η ελπίδα της Ευρώπης.
Καταρχήν η αξιολόγηση του δημόσιου χρέους μιας χώρας δεν έχει από μόνη της τόση σημασία. Η απόφαση για την υποβάθμιση μιας χώρας δεν περιλαμβάνει νέες πληροφορίες και ως επί το πλείστον βασίζεται σε ήδη γνωστά συμπεράσματα. Ο οίκος S&P το αναγνώρισε ως ένα βαθμό δημοσιεύοντας και το σκεπτικό του. Δεν λέει τίποτα άλλο ως προς τους παράγοντες υποβάθμισης πέρα από εκείνους που όλοι συζητούν όταν αξιολογούν το δημόσιο χρέος μιας χώρας. Αν οι πιστοληπτικές αξιολογήσεις και υποβαθμίσεις έχουν επιπτώσεις που δεν τους αξίζουν, αυτό οφείλεται στο ότι οι κυβερνήσεις τους αποδίδουν ένα τέτοιο ρόλο, μέσα από την αναγωγή τους σε επίσημα εργαλεία του ρυθμιστικού πλαισίου και τον κλασικό φετιχισμό της κυβερνητικής ρητορικής.
Σε ό,τι αφορά ειδικώς τη Γαλλία, ο πρόεδρος της Νικολά Σαρκοζί υπήρξε ο μεγαλύτερος των φετιχιστών καθώς για πολύ καιρό επέμενε στον ιερό χαρακτήρα της ανώτατης πιστοληπτικής αξιολόγησης της χώρας του. Όταν όμως αντιλήφθηκε προς τα πού φυσάει ο άνεμος, έκανε μαζί με τους υπουργούς του στροφή 180 μοιρών επιδεικνύοντας μια σαφώς εικονική ψυχραιμία – στα όρια της αδιαφορίας… Θα λέγαμε λοιπόν με βεβαιότητα ότι ο μόνος σίγουρα χαμένος από την υποβάθμιση της Γαλλίας είναι ο Νικολά Σαρκοζί. Μόλις τέσσερις μήνες πριν τις γαλλικές προεδρικές εκλογές, η υποψηφιότητα Σαρκοζί χάνει πόντους, ενώ εξασθενεί και η διαπραγματευτική του ισχύς στα παζάρια της Ευρωζώνης. Πέραν τούτων όμως, ο οικονομικός αντίκτυπος των υποβαθμίσεων, ιδίως σε ό,τι αφορά τη Γαλλία, μπορεί κάλλιστα να αποδειχτεί πολύ περιορισμένος. Η Γαλλία θα θέσει εύκολα τα δημόσια οικονομικά της υπό έλεγχο καθώς η υποβάθμισή της κατά μια βαθμίδα από έναν και μόνον οίκο δεν πρόκειται να σημάνει αύξηση του κόστους δανεισμού της – όπως ανακάλυψαν τον Αύγουστο και οι ΗΠΑ.
Αντιθέτως, το μεγάλο θύμα της γαλλικής υποβάθμισης θα είναι η ανώτατη πιστοληπτική αξιολόγηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Μόνον που αυτό δεν είναι κατ’ ανάγκην κακό. Αν η  Ευρωζώνη αποδειχτεί την πραγματικότητα μιας αξιολόγησης ΑΑ, μπορεί κάλλιστα να απελευθερωθεί και να εγκαταλείψει τους περιορισμούς που η ίδια έθεσε στα κεφάλαια τα οποία ο μηχανισμός μπορεί να αντλήσει από τις αγορές και έτσι να βοηθήσει αποτελεσματικότερα τα κράτη της ευρωπαϊκής περιφέρειας.
Ισχυρή επίπτωση θα έχουν οι υποβαθμίσεις και για την Ιταλία και την Ισπανία. Από τη στιγμή που οι αγορές παραμένουν εύθραυστες και ευμετάβλητες, δεν μπορούμε να αποκλείσουμε τα χειρότερα. Ενδέχεται οι υποβαθμίσεις κατά το μεγαλύτερο τμήμα τους να μην έχουν προεξοφληθεί. Το ψυχολογικό σοκ μπορεί συνεπώς να αναζωπυρώσει τον πανικό στις αγορές των ιταλικών και ισπανικών ομολόγων, που την περασμένη βδομάδα είχε δείξει πολύ θετικά σημάδια υποχώρησης.
Ας μην αμφιβάλλουμε επίσης ότι οι υποβαθμίσεις θα αυξήσουν την αγανάκτηση των ευρωπαϊκών κρατών ενάντια στους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης και ιδίως ενάντια στον S&P, που, όπως και στην Αμερική, έτσι και στην Ευρώπη επέδειξε μια ελάχιστα   διπλωματική στάση σε ό,τι αφορά την επιλογή του χρόνου που διάλεξε να κάνει τις ανακοινώσεις του. Από την άλλη πλευρά όμως υπάρχει καλή επιλογή χρόνου σε μια κρίση; Πάντως, τα κράτη της Ευρωζώνης θα έκαναν πολύ καλύτερα αν εστίαζαν στην αντιμετώπιση των χειρότερων που μπορούν να προκύψουν από τις ενέργειες των οίκων αντί σε καταγγελίες και επιθέσεις εναντίον τους.
Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να επιταχύνουν την εφαρμογή των συμφωνηθέντων πολιτικών εργαλείων που θα σταματήσουν τη φυγή των επενδυτών από τις αγορές ομολόγων. Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας πρέπει να επεκτείνει την εμβέλειά του και να δράσει με μεγαλύτερη ταχύτητα, ενώ πρέπει να αρχίσουν κι οι προετοιμασίες για τον διάδοχο του σχήμα με την αναγκαία ευελιξία. Το πιο σημαντικό απ’ όλα πάντως είναι τα κράτη της Ευρωζώνης να πάψουν να τσακώνονται. Ο Νικολά Σαρκοζί έχει ακόμη τη δυνατότητα να λειτουργήσει ως γέφυρα ανάμεσα στον πυρήνα και την περιφέρεια της Ευρωζώνης και να σύρει τη Γερμανία εκτός της ζώνης ασφαλείας της. Πρέπει τώρα να θέσουμε υπό επιτήρηση τα κράτη που διαθέτουν την ανώτατη πιστοληπτική αξιολόγηση και να τα δούμε να κάνουν περισσότερα. sofokleous 10

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Γνωρίζατε ότι το Εθνικό Ζώo της Ελλάδας είναι το δελφίνι;

ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΤΑ!