Αμερικανικός απομονωτισμός και διεθνείς εξελίξεις

Οι αμερικανικές εκλογές ως πολιτική διαδικασία στο εσωτερικό του ισχυρότερου κράτους στην υφήλιο καθορίζουν τις εξελίξεις σε διεθνές επίπεδο. Ποιες θα ήταν οι συνέπειες σε επίπεδο διεθνών σχέσεων της επικράτησης του νεο-απομονωτιστή Ron Paul, ο οποίος αρθρώνει με ιδιαίτερη επιτυχία παραδοσιακά επιχειρήματα της ιστορικής παλαιοσυντηρητικής αμερικανικής Δεξιάς;

Ο Ron Paul όντως εκφράζει τις πραγματικές θέσεις της αμερικανικής Δεξιάς, η οποία από ιστορικής άποψης υπήρξε ο πολιτικός φορέας, ο οποίος αντιτίθεται στις υπερπόντιες αποστολές στρατιωτικών δυνάμεων και απορρίπτει τον στρατιωτικό παρεμβατισμό. Ενδιαφέρον είναι ότι ο στρατιωτικός παρεμβατισμός των ΗΠΑ, ο οποίος, πάντως, έστω σε μικρότερο βαθμό καταγράφεται ήδη κατά τον 19ο αιώνα, θεμελιώθηκε κυρίως κατά τον Μεσοπόλεμο και από το Δημοκρατικό Κόμμα υπό τον FDR λόγω των γεωπολιτικών ανακατατάξεων στην Ευρώπη μετά τον Α΄ΠΠ, κυρίως όμως στον ζωτικό χώρο των ΗΠΑ, τον Ειρηνικό Ωκεανό λόγω του ιμπεριαλισμού της αυτοκρατορικής Ιαπωνίας τα έτη 1931-45. Κατά τη μεταπολεμική περίοδο η ύπαρξη ενός αντίπαλου οικονομικού και ιδεολογικού συστήματος, το οποίο υλοποίησε τις επεκτατικές βλέψεις, τις οποίες διατηρούσε ήδη από το 1917, είχε ως συνέπεια την παραμονή αμερικανικών στρατευμάτων στην Ευρώπη, σκοπός των οποίων περισσότερο ήταν να διασφαλιστεί η παραμονή των δυτικών ευρωπαϊκών κρατών στο ατλαντικό στρατόπεδο παρά η αποτροπή ενδεχόμενης εισβολής των δυνάμεων του ανατολικού μπλοκ. Αντιθέτως κατά την περίοδο 1945-89 οι ΗΠΑ επενέβησαν στρατιωτικά στο ίδιο γεωπολιτικό υποσύστημα, στο οποίο είχαν δράσει και στο παρελθόν, σε αυτό του Ειρηνικού, βάσει των αρχών της Rimland, διατηρώντας δηλαδή έναν δακτύλιο συμμαχικών κρατών (Ιαπωνία, Νότιος Κορέα, Βιετνάμ χωρίς επιτυχία, Ταϊλάνδη, Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία), ο οποίος περιόριζε τα αναθεωρητικά κομμουνιστικά κράτη, τα οποία έλεγχαν την ενδοχώρα της ασιατικής ηπείρου.
Η ενδεχόμενη επικράτηση ενός πνεύματος απομονωτισμού στην αμερικανική εξωτερική πολιτική εκτός των ιδεολογικών προτιμήσεων του Προέδρου αντανακλά τη δυσχερή οικονομική θέση των Ηνωμένων Πολιτειών. Η διαδικασία αυτή εγκαινιάστηκε για πρώτη φορά από τον πρόεδρο George W. Bush το 2000, διακόπηκε, όμως, λόγω της ισλαμιστικής απειλής, η οποία επιβεβαιώθηκε με τον πλέον εντυπωσιακό τρόπο, προσβάλλοντας, δηλαδή, την ίδια την ηπειρωτική αμερικανική επικράτεια. Ενδεχόμενη επικράτηση ενός ρεύματος απομονωτισμού έχει θεωρηθεί από αντιπάλους της τάσης αυτής ότι θα επιφέρει ορισμένες αρνητικές συνέπειες:

α. Η αναθεωρητική Κίνα θα θέσει υπό τον έλεγχό της την Ταιβάν, με στρατιωτική ή οικονομική πίεση, αποκτώντας ευρύτερη πρόσβαση στον Ειρηνικό Ωκεανό. Η Κίνα πιθανότατα θα ενέτεινε τις πιέσεις και για εξάπλωση της επιρροής της στην χερσόνησο της Ινδοκίνας, οδηγώντας τα αγγλοσαξονικά κράτη της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας, αλλά και την Ταϊλάνδη και την Σιγκαπούρη σε αίτημα ενίσχυσης της ισχύος τους.
β. Οι ισλαμιστικές πολιτικές δυνάμεις, οι οποίες αναδείχθηκαν μέσω του κινήματος της Αραβικής Άνοιξης, θα αποκτούσαν τον πολιτικό έλεγχο σε μία ευρεία περιοχή, η οποία εκτείνεται από το Μαρόκο και τις ακτές του Ατλαντικού έως την Ινδονησία και τις ακτές του Ειρηνικού, δημιουργώντας μία ιδιότυπη ισλαμική Rimland. Στο πλαίσιο αυτό το Ισραήλ θα αντιμετώπιζε μία ισχυρή απειλή.
γ. Στην Ευρώπη η απομάκρυνση της αμερικανικής παρουσίας θα ενέτεινε πιθανώς την γερμανο-ρωσική οικονομική συνεργασία, η οποία, άλλωστε, αποτελούσε σταθερή πολιτική των δύο αυτών κρατών ήδη από την δεκαετία του 1920 και η οποία διακόπηκε λόγω των αμοιβαίων ιμπεριαλιστικών βλέψεων της εθνικοσοσιαλιστικής Γερμανίας και της σοσιαλιστικής ΕΣΣΔ στον χώρο της ανατολικής Ευρώπης.

Η επικράτηση του απομονωτισμού είναι πιθανόν, από την άλλη πλευρά, να οδηγήσει τα υπόλοιπα δυτικά κράτη, τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ωκεανία, σε επανεκτίμηση των προτεραιοτήτων τους. Το μεταπολεμικό κράτος πρόνοιας και η νοοτροπία της εξόδου από την ιστορία των δυτικών ευρωπαϊκών κρατών, την οποία είχε επισημάνει ο Robert Kagan στο Of Paradise and Power, βασίστηκε στην προστασία, την οποία παρείχαν οι ΗΠΑ στα δυτικού χαρακτήρα κράτη κατά την περίοδο 1945-91. Ενδεχόμενη απομάκρυνση της αμερικανικής παρουσίας θα έχει ως πιθανή συνέπεια μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών την ανάδυση ενός ορθολογιστικού πνεύματος στις διεθνείς σχέσεις και μίας νοοτροπίας αμυντικής αυτονομίας, κατά συνέπεια την αύξηση των στρατιωτικών δαπανών κάθε κράτους και την υιοθέτηση μίας ρεαλιστικής και όχι θεσμικής ή υπερεθνικής οπτικής στις διεθνείς σχέσεις, μειώνοντας το κύρος και την αρμοδιότητα υπερεθνικών οργανισμών, όπως ο ΟΗΕ.

Η απόσυρση των ΗΠΑ από την περιοχή της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής, εξέλιξη, η οποία πιστοποιείται ήδη μετά το 2004 και η στροφή των ΗΠΑ εκ νέου προς τον Ειρηνικό Ωκεανό, περιοχή, η οποία πιθανώς θα ήταν η τελευταία που ακόμη και μία κυβέρνηση νέο-απομονωτιστών θα εγκατέλειπε, πιθανώς θα σηματοδοτήσει την επιστροφή των ευρωπαϊκών κρατών στην ιστορικότητα και σε μία διαφορετική, νεορεαλιστική αντίληψη των διεθνών σχέσεων. blemilo.blogspot.com