Η ΚΡΙΣΙΜΗ ΑΤΖΕΤΑ ΤΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ ΚΟΡΥΦΗΣ

---

Η διεξαγωγή ετήσιων συνόδων για τους 17 ηγέτες της ευρωζώνης θα είναι μία από τις προτάσεις που θα καταθέσει η Γερμανίδα καγκελάριος κ. Angela Merkel σε συνεργασία με τον Γάλλο Πρόεδρο κ. Nicolas Sarkozy, στο πλαίσιο του ευρύτερου σχεδίου οικονομικού συντονισμού στη νομισματική ένωση, όπως αποκαλύπτει Γερμανός αξιωματούχος.


Η ιδέα θα ενισχύσει το διευρυνόμενο χάσμα ανάμεσα στον σκληρό πυρήνα της ευρωζώνης και των 27 μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου συμπεριλαμβάνονται χώρες όπως η Βρετανία, η Σουηδία και η Δανία, οι οποίες επέλεξαν να μείνουν εκτός ευρώ.



Η κ. Merkel και ο κ. Sarkozy θα παρουσιάσουν από κοινού τις ιδέες τους για την ανάκτηση της αξιοπιστίας προς την ευρωζώνη στη σύνοδο κορυφής που ξεκινά την Παρασκευή. Οι δύο ηγέτες θέλουν να καθιερώσουν πολύ στενότερη συνεργασία στο πλαίσιο των εθνικών οικονομικών πολιτικών στα 17 μέλη της ευρωζώνης, με στόχο την ενίσχυση της ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας.


Συμφωνώντας εμμέσως πλην σαφώς με το αίτημα της Γερμανίας για μεγαλύτερη δημοσιονομική λιτότητα, η γαλλική κυβέρνηση δήλωσε την Τετάρτη ότι μέσα στις επόμενες εβδομάδες θα παρουσιάσει στο κοινοβούλιο της χώρας νομοθεσία για τη συνταγματική κατοχύρωση, που θα ορίζει ανώτατο όριο στο έλλειμμα του προϋπολογισμού.

Στόχος του Βερολίνου είναι όλες οι χώρες της ευρωζώνης να υιοθετήσουν τους κανόνες του φρένου χρέους.

Δεν αναμένονται αποφάσεις στη σύνοδο της Παρασκευής, όμως πιστεύεται πως το συνολικό πακέτο ευρύτερων μέτρων θα υιοθετηθεί στα τέλη Μαρτίου και θα περιλαμβάνει δράσεις για να ενισχυθεί και να καταστεί πιο ανταγωνιστικό το ευρωπαϊκό ταμείο στήριξης των 440 δισ. ευρώ αλλά και μία επανεκτίμηση για την ικανότητα της Ελλάδας και της Ιρλανδίας να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους, όπως δήλωσε ο αξιωματούχος.


Το πακέτο των μέτρων θα περιλαμβάνει, επίσης, ενισχυμένα μέτρα για την εποπτεία των οικονομικών πολιτικών, συμπεριλαμβανομένου του δανειακού βάρους των χωρών-μελών, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και πλήρεις λεπτομέρειες για τον μόνιμο ευρωπαϊκό μηχανισμό σταθερότητας, ο οποίος θα εφαρμοστεί το 2013.


Ο αξιωματούχος, που θέλει να διατηρήσει την ανωνυμία του, δηλώνει ότι το σχέδιο στενότερης οικονομικής συνεργασίας, που ονομάζεται και Σύμφωνο Ανταγωνιστικότητας, θα απαιτεί από τους ηγέτες των εθνικών κυβερνήσεων να συμφωνούν σε κοινούς οικονομικούς στόχους, πιθανώς κατά τη διεξαγωγή των ετήσιων συνεδριάσεων. Άλλα μέλη της Ε.Ε., ειδικότερα εκείνα που σκοπεύουν να γίνουν μέλη της νομισματικής ένωσης, καλούνται επίσης να συμμετάσχουν στην οικονομική ενοποίηση.


Ο αξιωματούχος κατέστησε σαφές ότι η Γερμανία είναι διατεθειμένη να συζητήσει για αύξηση των χρηματικών εγγυήσεων του ευρωπαϊκού μηχανισμού χρηματοοικονομικής σταθερότητας των 440 δισ. ευρώ, ώστε να ενισχυθεί η δυνατότητα χορήγησης δανείων, απέκλεισε όμως την άμεση αγορά κρατικών ομολόγων από το ταμείο. Δεν απέκλεισε, ωστόσο, την πρόταση να δοθούν δάνεια στα κράτη-μέλη ώστε να επαναγοράσουν τα ομόλογά τους, πρόταση που τίθεται επί τάπητος για την αντιμετώπιση του δανειακού βάρους της Ελλάδας.


Το γαλλογερμανικό σχέδιο οικονομικού συντονισμού περιλαμβάνει την εποπτεία από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αλλά όχι από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, γιατί θα επικεντρώνεται σε εθνική και όχι σε κοινοτική νομοθεσία, όπως δήλωσε ο αξιωματούχος.


ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
Πριν από δύο χειμώνες, η αντιπαράθεση μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας αποτέλεσε για τους Ευρωπαίους μία σκληρή υπενθύμιση της εξάρτησης που έχουν από αναξιόπιστους προμηθευτές φυσικού αερίου. Το επεισόδιο αποκάλυψε ένα ακόμα βαθύτερο πρόβλημα για το ενεργειακό σύστημα της Ε.Ε.: την ανικανότητα της εύκολης μεταφοράς φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ των χωρών της ευρωπαϊκής ηπείρου.


Κατά συνέπεια, ενώ οι Βούλγαροι και οι Σλοβάκοι πάγωναν χωρίς ρωσικά καύσιμα, η Βρετανία, η Ισπανία και η Γερμανία είχαν αποθέματα αερίου. Την Παρασκευή, κατά τη σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα αντιμετωπίσουν αυτό το πρόβλημα από την αρχή σε ειδική συζήτηση για την ενεργειακή πολιτική της Ε.Ε.


Το βασικό ερώτημα είναι πώς θα μειωθεί η εξάρτηση της Ε.Ε. από τη Ρωσία, η οποία παρέχει περίπου το ένα τέταρτο του φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Το θέμα είναι ακόμα πιο επείγον για τις χώρες της Βαλτικής και της ανατολικής Ευρώπης, όπου κάποια κράτη-μέλη, όπως η Λιθουανία και η Σλοβακία, εξαρτώνται εξ ολοκλήρου από τη Ρωσία.


Η πιο σημαντική πρωτοβουλία είναι η ευρωπαϊκή στήριξη του αγωγού Nabucco, ο οποίος, όταν υλοποιηθεί, θα μεταφέρει δεκάδες δισ. κυβικά μέτρα αέριο από την Κασπία στην Αυστρία. Ύστερα από μία δεκαετία εργασιών, το μέλλον αυτού του έργου ίσως κριθεί τους επόμενους μήνες.


"Θέλουμε να έχουμε μεγαλύτερη διαφοροποίηση, περισσότερες οδούς και πιο πολλές περιοχές από τις οποίες θα μπορούμε να εισάγουμε αέριο", δήλωσε ο κ. Gunther Oettinger, επίτροπος σε θέματα ενέργειας. "Το να έχεις πρόσβαση στην περιοχή της Κασπίας δεν αποτελεί πολιτική ενάντια στη Ρωσία. Είναι πολιτική υπέρ της Ευρώπης και υπέρ της περιοχής της Κασπίας", ανέφερε.


Ακόμα και με τον Nabucco, όμως, οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι η μεγαλύτερη εξασφάλιση είναι να καταρριφθούν τα ιστορικά εμπόδια ανάμεσα στις ενεργειακές αγορές της Ε.Ε., ώστε να μπορούν να μεταφέρονται ενεργειακά αποθέματα με ασφάλεια από τη μία χώρα στην άλλη. "Αυτός είναι ο κρίκος που λείπει για να αντιμετωπιστούν μελλοντικές κρίσεις", δήλωσε ο κ. Georg Zachmann, αναλυτής στο think tank Bruegel, αναφερόμενος στην ενιαία αγορά ενέργειας.


Μέρος του προβλήματος είναι πρακτικό. Οι αγωγοί συνήθως ξεκινούν από την Ανατολή με κατεύθυνση προς τη Δύση. Σε πολλές περιπτώσεις, γειτονικές χώρες δεν συνδέονται μεταξύ τους. Όταν, επί παραδείγματι, η Βουλγαρία αντιμετώπιζε σοβαρό πρόβλημα, δεν μπορούσε να εισάγει φυσικό αέριο από τη γειτονική Ελλάδα. Ένας χαρακτηρισμός που χρησιμοποιείται συχνά για τις χώρες της Βαλτικής είναι "ενεργειακό νησί" λόγω της απομόνωσής τους από την ευρύτερη Ευρωπαϊκή Ένωση.


Μετά την τελευταία κρίση φυσικού αερίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δαπάνησε 1,4 δισ. ευρώ από ένα πακέτο έκτακτης οικονομικής ανάκαμψης για να χρηματοδοτήσει συνδέσεις αγωγών και για ανακατασκευή υπαρχόντων, ώστε να ρέει το φυσικό αέριο προς τις δύο κατευθύνσεις.
"Εάν υπήρχαν περισσότερες δυνατότητες σύνδεσης εντός της Ευρώπης, τότε δεν θα υπήρχε πρόβλημα ασφάλειας ή προσφοράς", δήλωσε αξιωματούχος της Κομισιόν.


Κατά τη διάρκεια δείπνου προ της συνόδου, ο κ. Oettinger και ο κ. Jose-Manuel Barroso, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αναμένεται να συζητήσουν με τους ηγέτες των χωρών-μελών της ανατολικής Ευρώπης και άλλα σχέδια που θα στοχεύουν στις οδούς από τον Βορρά προς τον Νότο.
Για να επιτευχθεί όμως ελεύθερη διασυνοριακή ροή της ενέργειας, τα κράτη-μέλη θα πρέπει επίσης να αντιμετωπίσουν κάποιες περιπλοκές -από τους δασμούς μέχρι τις τεχνικές λεπτομέρειες-, οι οποίες έχουν εμποδίσει τον ανταγωνισμό. Παρά τη συμφωνία για τρία νέα νομοθετικά πακέτα για την απελευθέρωση της ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας, από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, τα κράτη-μέλη ακόμη φαίνεται πως ακόμα χρονοτριβούν.


Η Επιτροπή έχει κινηθεί νομικά προσπαθώντας να επιβάλει κάποια πράγματα. Ο ευρύτερος στόχος, όμως, είναι να πειστούν οι εθνικές κυβερνήσεις ότι ο περιορισμός του κρατικού ελέγχου στον ενεργειακό κλάδο θα ενισχύσει -και δεν θα αποδυναμώσει- την ασφάλεια της Ένωσης.


"Κανείς δεν θέλει να χάσει τα πλεονεκτήματά του", δήλωσε ο κ. Oettinger και συμπλήρωσε: "Νομίζω, όμως, ότι, εάν συγκρίνουμε αυτόν τον κλάδο με άλλους, τότε υπάρχει περισσότερη στήριξη από πολλά κράτη-μέλη ώστε να καταλήξουμε σε ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική".

ΠΗΓΗ: FT.com
Copyright The Financial Times Ltd.