Η ΛΥΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΗΣ ΙΡΛΑΝΔΙΑΣ

Άντε πάλι μια από τα ίδια. Έξι μόλις μήνες μετά την οικονομική διάσωση της Ελλάδας, ξαναβλέπουμε μια παρόμοια ιστορία. Οι επενδυτές ανησυχούν για μια μικρή ευρωπαϊκή χώρα με τεράστια χρέη και αβέβαιο μέλλον, οπότε αρχίζουν να πουλάνε τα ομόλογά της. Η άνοδος των σπρέντς μολύνει και άλλες χώρες, μια τοπική εκλογική μάχη στο Donegal αυξάνει τους φόβους, και τα μπερδεμένα μηνύματα από πλευράς Γερμανίας κάνουν τον κίνδυνο ακόμη πιο έντονο.
Τρία ερωτήματα αναδύονται: Ποιος φταίει για τα χάλια; Πως βγαίνουμε από τη κρίση; Τι σημαίνουν όλα αυτά για το ευρώ; Το μόνο παρήγορο είναι, πως εν αντιθέσει με την Ελλάδα, η Ιρλανδία έχει περισσότερες δυνατότητες να περάσει σε φάση ανάπτυξης, και να μπορέσει κάποια μέρα να αποπληρώσει τα χρέη της.
Στο πρώτο ερώτημα, το αρχικό φταίξιμο είναι της Ιρλανδίας. Η κελτική τίγρη όρμησε μπροστά, αλλά δεν έδωσε τη πρέπουσα σημασία στις ριψοκίνδυνες τράπεζές της και στις κεφαλαιαγορές. Η φούσκα των στεγαστικών έσκασε, και η χώρα άρχισε να εξαρτάται από τα έσοδά της. Οι υπεύθυνοι για την επίβλεψη της οικονομίας αποδείχτηκαν ανίκανοι και λίγοι. Με τις πρώτες ενδείξεις της κρίσης, η κυβέρνηση έκανε το λάθος να εγγυηθεί για όλα τα τραπεζικά χρέη, κάτι που σημαίνει ότι οι φορολογούμενοι θα πρέπει να υποστούν τις καταστροφικές χασούρες των στοιχημάτων της Anglo Irish Bank και άλλων, σπρώχνοντας το έλλειμμα του προϋπολογισμού στο 32% του ΑΕΠ εφέτος.
Και τη κατάσταση δεν βοηθούν καθόλου τα άλλα μέλη της ευρωζώνης. Η διάσωση της Ελλάδας ήταν μια τσαπατσουλιά. Η χώρα δεν θα μπορέσει ποτέ να εξοφλήσει εγκαίρως τα χρέη της. Το ίδιο απαράδεκτος είναι και  ο μηχανισμός στήριξης που έστησε η ΕΕ, και που χαρίζεται στους ιδιώτες επενδυτές. Ακόμη και η προσπάθεια της Angela Merkel να τον διορθώσει ήταν τσαπατσούλικη. Η βασική αρχή της πρότασης της είναι σωστή. Όμως, οι Γερμανοί δεν μπόρεσαν να τη παρουσιάσουν ελκυστικά και με λεπτομέρειες. Ακόμη και το τάϊμινγκ ήταν λάθος, με την Ελλάδα, τη Πορτογαλία και τη Ιρλανδία να προσπαθούν απεγνωσμένα να ετοιμάσουν σφιχτούς προϋπολογισμούς για το 2011. Συνεπώς, οι επενδυτές άρχισαν δικαιολογημένα να φοβούνται. Ένα καθαρά ιρλανδικό πρόβλημα μετατράπηκε σε ευρωπαϊκό. Ακόμη και η Βρετανία πονοκεφάλιασε, λόγω των στενών της σχέσεων με το Δουβλίνο.
Το δεύτερο ερώτημα,  μας δείχνει πόσο διαφέρουν οι Ιρλανδοί από τους Έλληνες, οι οποίοι ικετεύουν για επιπλέον χρηματική βοήθεια από τη διστακτική Merkel. Στη περίπτωση των Ιρλανδών, αυτοί αρνούνται την όποια βοήθεια για την οποία όμως επιμένουν οι υπόλοιπες μεγάλες χώρες της νομισματικής ένωσης. Και οι δυο πλευρές έχουν εν μέρει δίκιο. Η Ιρλανδία έχει κάπου €20 δισ. στην άκρη, μπορεί όμως να αποδειχτούν λίγα αν αρχίσουν και  καταρρέουν οι τράπεζες της. Από την άλλη, οι Ιρλανδοί καλώς δεν εμπιστεύονται τις προθέσεις των Βρυξελλών και του Βερολίνου. Τα κίνητρα της ΕΕ δείχνουν να είναι η τιμωρία τους για τις Αγγλοσαξονικές τους συνήθειες, ιδίως το ανταγωνιστικό επιτόκιο 12.5% στα επιχειρηματικά κέρδη, που ελκύει ξένες επιχειρήσεις. Το να ανέβει κι`άλλο θα ήταν τρέλα. Η Ιρλανδία σχεδιάζει περικοπές έως και 3.8% του ΑΕΠ της για το 2011. Οι ελπίδες της βασίζονται στη προσέλκυση ξένων επιχειρήσεων. Όπως έγινε και στη δεκαετία του 1990. Το εργατικό δυναμικό της χώρας είναι ζωντανό και νεαρό σε ηλικία. Τα ενοίκια είναι χαμηλά, πιο χαμηλά και από τους μισθούς!
Αν οι δυο πλευρές σταματήσουν τους παλικαρισμούς, θα μπορούσαν να συμφωνήσουν πως τα ποσά της ευρωπαϊκής βοήθειας θα μπορούσαν να σταθεροποιήσουν το ιρλανδικό τραπεζικό σύστημα, με αντάλλαγμα λίγες μόνο περικοπές στον προϋπολογισμό. Μια τέτοια συμφωνία θα ικανοποιούσε τους εταίρους της στην ευρωζώνη, που επιθυμούν να δυο ένα τέλος στην αβεβαιότητα, και την ΕΚΤ από την οποία εξαρτώνται για κεφάλαια οι ιρλανδικές τράπεζες. Κάτι παρόμοιο θα πρέπει να προσφερθεί και στη Πορτογαλία.
Στο τρίτο ερώτημα, το ευρώ θα πρέπει να αντέξει. Παρά τα περιφερειακά προβλήματα, το δημόσιο χρέος της ευρωζώνης δεν είναι ιδιαίτερα υψηλό συγκρινόμενο με άλλες πλούσιες χώρες και περιοχές. Το πρόβλημα είναι η απουσία  ενός αξιόπιστου σχεδίου για να αντιμετωπιστούν οι χώρες παραβάτες, όπως πολύ καλά το αντιλήφθηκε η Γερμανία. Ένα σχέδιο που να αντιμετωπίζει τις δομικές ανισορροπίες μεταξύ της Γερμανίας και των λιγότερο ανταγωνιστικών νότιων κρατών μελών, και κυρίως των φτωχών προοπτικών ανάπτυξης αυτών των χωρών. Στερημένες από τη δυνατότητα υποτίμησης του νομίσματος τους, κράτη με μικρή και αργή ανάπτυξη όπως η Πορτογαλία και η Ισπανία θα πρέπει να αναζητούν μεταρρυθμίσεις που θα μειώνουν το εργατικό κόστος, θα αυξάνουν την επιχειρηματικότητα, και θα τονώνουν τον ανταγωνισμό.
Περιέργως, η Ιρλανδία μοιάζει να πλησιάζει την περιπόθητη ανάπτυξη πολύ πιο πριν από τις μεσογειακές χώρες. Αυτό όμως δεν δικαιολογεί τα χάλια του τραπεζικού της συστήματος. Το πραγματικό ερώτημα τώρα για την Ευρώπη είναι αν θέλει μια αργή διαδοχή Ελλάδων και Ιρλανδιών, ή αν είναι πραγματικά έτοιμη να πάει πέρα των κρατικών διασώσεων, και να εστιάσει στην οικονομική ανάπτυξη.
S.A.-EconomistΠΗΓΗ:Antinews