ΤΟ ΠΟΙΟ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ


Από Factorx | Δευτ. 06 Σεπ 2010, 08:00 στην/στις κατηγορίες Πρώτη Σελίδα.

Οι Έλληνες θα πρέπει να απολογηθούν. Εκτός του ότι αναστάτωσαν τις αγορές και τορπίλισαν το ευρώ, προκάλεσαν μεγάλη ζημιά και στη συζήτηση των ειδικών για το πώς ξεκίνησε και πως θα πρέπει να αντιμετωπιστεί η παγκόσμια οικονομική κρίση. Κάποτε ξέραμε, πως οι χρεοκοπίες κρατών συμβαίνουν μόνο στον λεγόμενο τρίτο κόσμο. Η «κρίση της τεκίλα», η «ασιατική μετάδοση», κλπ. Ακόμη και οι ονομασίες που τις δίνονταν, παρέπεμπαν σε κάτι το μακρινό και το εξωτικό. Μετά την ελληνική χρεοκοπία, οι κρίσεις φαντάζουν πιο κοντινές.

Αν όμως το πρόβλημα είναι τα χρέη, τότε η λύση είναι να δανείζεται κανείς λιγότερο και όχι περισσότερο. Αυτή είναι η επικρατούσα τελευταία άποψη, τόσο στους κύκλους των ειδικών, όσο και σε αυτούς των πολιτικών, ακόμη και στη κοινή γνώμη, που ανησυχεί από τις δυσμενείς εξελίξεις. Και καλώς ανησυχεί. Τα κρατικά χρέη στο δυτικό κόσμο έχουν αγγίξει επίπεδα τόσο υψηλά, που μέχρι πρότινος θα θεωρούνταν παράλογα. Η μόνη αγορά που περιέργως δεν φαίνεται να ανησυχεί, είναι η αγορά των ομολόγων. Αυτό το καλοκαίρι, τα κρατικά ομόλογα τα πήγαν μια χαρά. Τα δεκαετή σπρέντς έπεσαν κάτω από το 3%, και όχι μόνο σε οικονομικά νηφάλια κράτη όπως η Γερμανία και η Σουηδία, αλλά και στην Αγγλία και την Αμερική.

Τι συμβαίνει; Οι «φύλακες» της συγκεκριμένης αγοράς, υποτίθεται ότι ελέγχουν τυχόν ανοιχτοχέρηδες πολιτικούς. Αυτό όμως που βλέπουμε, είναι πως οι επενδυτές χαίρονται όλο και πιο πολύ, όσο πιο πολλά ομόλογα βγαίνουν στην αγορά. Αυτό που συμβαίνει είναι το εξής: Σε ολόκληρο τον αναπτυγμένο κόσμο, οι πληγέντες καταναλωτές ξοδεύουν λιγότερο και αποταμιεύουν περισσότερο. Οι προσεκτικές επιχειρήσεις κερδίζουν περισσότερα και επενδύουν λιγότερα. Κανένας δεν δανείζεται. Το αποτέλεσμα είναι πως έχουμε ένα κυριολεκτικό τσουνάμι χρημάτων του ιδιωτικού τομέα, να κατευθύνεται προς την θεωρούμενη ως ασφαλέστερη λύση, στα κρατικά ομόλογα. Μπορεί τα δημοσιονομικά των χωρών να είναι εκτός φάσης σε σχέση με το παρελθόν, όμως σε αυτή τη περίοδο κρίσης που διανύουμε, δεν ισχύουν τα συνηθισμένα κριτήρια.

Ας εξετάσουμε την Ιαπωνία. Το 1996, τα σπρέντς των κρατικών ομολόγων έπεσαν κάτω από το 3%. Φούσκα; Πολλοί έτσι πίστεψαν, όμως μετά από δυο χρόνια η χώρα μπήκε σε αποπληθωρισμό που σημαίνει ότι τα κέρδη των ομολόγων ήταν σημαντικά παρά τη πτώση της ονομαστικής τους αξίας. Σήμερα, με το ποσοστό κρατικού χρέους στο 100% σε σχέση με το ΑΕΠ, τα ιαπωνικά ομόλογα αποφέρουν λιγότερο από 1%. Οι επενδυτές είναι ικανοποιημένοι αρκεί να πάρουν πίσω τα χρήματα τους, κάτι που δεν κατάφεραν οι επενδυτές του χρηματιστηρίου ή του real estate.

Όσον αφορά στην Ελλάδα, αυτή αποτελούσε ανέκαθεν μια ειδική περίπτωση. Η χώρα δεν εκδίδει το δικό της νόμισμα, και η πιστοληπτική της ικανότητα εξαρτάται από τη μεγαλοθυμία των υπόλοιπων Ευρωπαίων, που στη σημερινή φάση δεν είναι και τόσο μεγάλη. Ο μόνος τρόπος για την Ελλάδα να ξανακερδίσει την ανταγωνιστικότητα της είναι να βγει από την ΟΝΕ, ή να στραγγίξει τους πολίτες της. Το πιο πιθανό είναι να κηρύξει παύση πληρωμών.

Κατά τα άλλα, ο αποπληθωρισμός που χτύπησε την Ιαπωνία μπορεί να εξαπλωθεί και αλλού. Μια ακόμη κρίση ύφεσης, και θα ακολουθήσουν και οι ΗΠΑ. Το μήνυμα της αγοράς είναι ξεκάθαρο: Ακολουθώντας την οικονομική πορεία της Ιαπωνίας είναι πολύ πιο επικίνδυνο από το να ακολουθείται η αντίστοιχη της Ελλάδας.

Γιατί όμως να είναι τόσο φοβερό, ένα ιαπωνικό οικονομικό σενάριο; Η χώρα επιβίωσε αποτελεσματικά εδώ και δεκαετίες. Η απάντηση είναι πως μπορεί η Ιαπωνία να τα πήγε εξαιρετικά καλά, όμως το κόστος ήταν υψηλό. Το ιαπωνικό ΑΕΠ σήμερα, 20 χρόνια μετά το 1989, είναι χαμηλότερο από ότι το αντίστοιχο αμερικανικό 20 χρόνια μετά τη κρίση του 1929. Η απώλεια του γεωπολιτικού της στάτους, έπαιξε σημαντικό ρόλο, αναγκάζοντας τους Ιάπωνες να τα βάλουν με τη κινεζική στρατηγική απειλή. Η Ιαπωνία, μια χώρα διάσημη για την ασταμάτητη βιομηχανική της ανάπτυξη, τους επιθετικούς της μάνατζερς, και τους γαλαντόμους καταναλωτές, έχει μαραζώσει. Σε αυτό παίζει ρόλο και ο ψυχολογικός παράγοντας, η απώλεια της αυτοπεποίθησης και της πίστης στο μέλλον. Αποτέλεσμα: τα κρατικά ομόλογα να είναι σήμερα το μόνο βιώσιμο οικονομικό «παιχνίδι». Χώρια που αυξάνεται και η ανισότητα. Από την αρχή του τρέχοντος αιώνα, ο αριθμός των γιαπωνέζικών νοικοκυριών που κερδίζουν λιγότερα από τρία εκατομμύρια γεν ετησίως, αυξήθηκε κατά 50%. Οι δύσκολοι καιροί που περνούν οι Ιάπωνες αποτυπώνονται εύγλωττα στις διάφορες ιστορίες που κυκλοφόρησαν πρόσφατα με τους νεκρούς «συνταξιούχους», ένας μάλιστα εκ των οποίων βρέθηκε μουμιοποιημένος από τους συγγενείς του, τυλιγμένος με εφημερίδες της δεκαετίας του 1970.

Ο αποπληθωρισμός είναι σαν τη κινούμενη άμμο. Εύκολα πέφτεις μέσα, δύσκολα βγαίνεις. Η καλύτερη μέθοδος αποφυγής της, είναι το να μην πλησιάσεις καθόλου. Αυτό σημαίνει πως θα πρέπει να αγνοήσουμε την Ελλάδα, και να χρησιμοποιήσουμε κάθε εργαλείο, νομισματικό, δημοσιονομικό, ρυθμιστικό, κλπ. για να γλιτώσουμε από το ιαπωνικό προηγούμενο.

S.A. (Newsweek)

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Γνωρίζατε ότι το Εθνικό Ζώo της Ελλάδας είναι το δελφίνι;

ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΤΑ!