Στον «αέρα» βρίσκεται η επίσκεψη του πρωθυπουργού της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν στη Αθήνα
Του Χρήστου Καπούτση
Η προσωρινή αναβολή της επίσημης επίσκεψης του αν.ΥΠΕΞ Δ.Δρούτσα στην Άγκυρα (τελικά θα γίνει επίσκεψη εργασίας στις 7-8 Απριλίου), σχετίζεται και με τις δυσκολίες των διπλωματών θα καθορίσουν την ατζέντα των συνομιλιών των Πρωθυπουργών Ελλάδας και Τουρκίας. Εφόσον τελικά πραγματοποιηθεί η επίσημη επίσκεψη του Πρωθυπουργού της Τουρκίας στην Ελλάδας, είναι σαφές ότι αυτή η επίσκεψη, δεν θα είναι ένα συνηθισμένο πολιτικό γεγονός. Οι συνομιλίες των Γ.Α.Παπανδρέου και Ταγίπ Ερντογάν θα είναι πολύ ουσιαστικές , πιθανότατα θα αγγίξουν ακόμη και θέματα «ταμπού» και το αποτέλεσμα των συνομιλιών θα προσδιορίσει το μέλλον των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Επειδή όμως, ο Τ.Ερντογάν έχει προτείνει πλούσια θεματολογία, που περιλαμβάνει από το κυριαρχικό καθεστώς στο Αιγαίο, μέχρι τη μουσουλμανική μειονότητα της Ελληνικής Θράκης, το ενδιαφέρον επικεντρώνεται, στο τι θα δεχτεί τελικά ο Γ.Α. Παπανδρέου να συζητήσει με τον Τούρκο ομόλογό του στην Αθήνα. Είναι αδιανόητο έλληνας Πρωθυπουργός να συναινέσει σε ελληνοτουρκικό διάλογο, όπου θα ενυπάρχει το ενδεχόμενο να θιγούν κυριαρχικά μας δικαιώματα.
Η υφαλοκρηπίδα
Ο Πρωθυπουργός Γ.Α. Παπανδρέου έχει δηλώσει ότι, το μόνο θέμα που αναγνωρίζει ως ελληνοτουρκική διαφορά είναι, η διευθέτηση της υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου.
Ωστόσο , η εμμονή του Πρωθυπουργού στην οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, εγείρει ένα σημαντικό ερώτημα: Γιατί η Ελλάδα, δεν προτείνει την οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ), μία έννοια του διεθνούς δικαίου που περιλαμβάνει την υφαλοκρηπίδα; Σύμφωνα με το Δίκαιο της Θάλασσας (1982) η ΑΟΖ έχει απορροφήσει την υφαλοκρηπίδα και η οριοθέτησή της αφορά, όχι μόνο το υπέδαφος (το βυθό της θάλασσας), αλλά και την αλιεία. Το σημαντικό είναι ότι με τη νέα συμφωνία για τη ρύθμιση της ΑΟΖ, τα νησιά αναγνωρίζεται ότι έχουν δική τους υφαλοκρηπίδα. Η Τουρκία, δεν έχει υπογράψει τη συμφωνία για το Δίκαιο της Θάλασσας (1982), αλλά αυτό δεν την εμπόδισε , να οριοθετήσει την ΑΟΖ , με τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία και χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, στη Μαύρη Θάλασσα. Το εντυπωσιακό είναι ότι η Ελλάδα (Κυβέρνηση Κ.Καραμανλή), δεν προχώρησε σε οριοθέτηση της ΑΟΖ ούτε με την Κύπρο, παρά τις εκκλήσεις του αείμνηστου Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Τ. Παπαδόπουλου, για να μην προκαλέσει τη Τουρκία!!
Η Τουρκία κλιμακώνει στις προκλήσεις της
Η αυξημένη τουρκική προκλητικότητα στο Αιγαίο, όπου μαχητικά αεροσκάφη πετούν εντός του εθνικού μας εναερίου χώρου και παρενοχλούν ακόμη και ελικόπτερα του Λιμενικού Σώματος και της Αεροπορίας Στρατού, ενώ πλοία του Τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού προσεγγίζουν τις ελληνικές ακτές, σχετίζεται και με την εσωτερική κατάσταση σε Ελλάδα και Τουρκία.
Η Ελλάδα βιώνει τη χειρότερη οικονομική κρίση στην ιστορία της, με επιπτώσεις στην αξιοπιστία του πολιτικού μας συστήματος και με εμφανή την κοινωνική δυσαρέσκεια. Η Τουρκία αντιμετωπίζει προβλήματα εσωτερικής συνοχής όχι μόνο από τη δράση των Κούρδων , αλλά κυρίως από την αδυσώπητη μάχη της Ισλαμικής Κυβέρνησης Ερντογάν με το λεγόμενο «βαθύ» τουρκικό κράτος του Κεμαλικού στρατο- γραφειοκρατικού κατεστημένου. Ανάλογες περιπτώσεις εκατέρωθεν εσωτερικής αστάθεια κατά το παρελθόν, η Άγκυρα έχει αξιοποιήσει για την προώθηση της αναθεωρητικής πολιτικής της στο Αιγαίο και τη Θράκη .
Το 1996 με αφορμή το επεισόδιο στα Ίμια, εφεύρε τις «γκρίζες ζώνες» στο Αιγαίο, δηλαδή περιοχές αμφισβητούμενης εθνικής κυριαρχίας. Και ακολούθησε το 1997 η «συμφωνία της Μαδρίτης» (Σημίτης- Ντεμιρέλ), με την οποία η Ελλάδα αναγνωρίζει «ζωτικά συμφέροντα» της Τουρκίας στο Αιγαίο!
Το 1999 έχουμε την τραυματική για τη Ελλάδα υπόθεση Οτσαλάν, που συνέβαλε στην αλλαγή της πολιτικής στάσης της Ελληνικής Κυβέρνησης, υποστηρίζοντας πλήρως τον εξευρωπαϊσμό της Τουρκίας. Το Δεκέμβρη του 1999 στη Σύνοδο Κορυφής στο Ελσίνκι, λόγω των πολιτικών συγκυριών (απόφαση για την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε., χωρίς τη λύση του πολιτικού προβλήματος), δέχτηκε η Ελληνική Κυβέρνηση την ύπαρξη «συνοριακών διαφορών» με την Τουρκία.
Οι αποφάσεις αυτές ενισχύουν την επεκτατική πολιτική της Τουρκίας, αφού νομιμοποιούν και εδραιώνουν τις διεκδικήσεις της στο Αιγαίο.
Έμπειροι αναλυτές στα Υπουργεία Εξωτερικών και Εθνικής Άμυνας, εκτιμούν, ότι είναι πολύ πιθανόν, η Τουρκία, είτε με την έγκριση Ερντογάν , είτε χωρίς (ανεξέλεγκτοι στρατιωτικοί), να δημιουργήσει ένα «θερμό» επεισόδιο στο Αιγαίο, ώστε να προωθήσει τα επεκτατικά της σχέδια ή για να «εκτονωθεί» η εσωτερική κρίση. Η Ελλάδα, δεν θα πρέπει να «διευκολύνει» την Τουρκία να «στήσει» θερμό επεισόδιο στο Αιγαίο, αλλά παράλληλα, δεν θα πρέπει να επιτρέψει και την έμπρακτη αμφισβήτηση κυριαρχικών μας δικαιωμάτων από τουρκικά πολεμικά μέσα. Υπάρχουν καταρχήν αποτελεσματικά πολιτικά και διπλωματικά μέσα προστασίας των εθνικών μας συμφερόντων.
Η Άγκυρα εκμεταλλεύεται τις εσωτερικές αγκυλώσεις και τις καταθλιπτικές αδυναμίες της ελληνικής πολιτικής. Είναι σαφές ότι η Τουρκία, με τις κλιμακούμενες προκλήσεις της βυθομετρά τις ελληνικές αντιστάσεις και ειδικότερα τα αντανακλαστικά της Ελληνικής Κυβέρνησης.
Σχόλια